Badania RTG

RTG (rentgen, zdjęcie rentgenowskie, prześwietlenie) to badanie diagnostyczne wykorzystujące promieniowanie rentgenowskie. Jest to podstawowa metoda obrazowania wykorzystywana w diagnostyce wielu schorzeń. Jest wykonywane wyłącznie na podstawie skierowania od lekarza, w sytuacjach, gdy jest to konieczne.

Radiologia – rodzaje badań

Radiologia zajmuje się obrazowaniem ciała człowieka, z wykorzystaniem promieniowania rentgenowskiego, pola magnetycznego, ultradźwięków.

Wśród badań z zakresu diagnostyki obrazowej można wymienić m.in.:

• RTG – rentgenodiagnostykę,
• TK – tomografię komputerową,
• RM – rezonans magnetyczny,
• USG – ultrasonografię,
• densytometrię,
• mammografię,
• pantomogram,
• angiografię (koronarografię). 

Badanie RTG – bezpieczeństwo badania

Wszystkie badania RTG są wykonywane na urządzeniach objętych kontrolą Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Promieniowanie, na które wystawiony jest pacjent podczas prześwietlenia, to tzw. promieniowanie jonizujące (zwane potocznie promieniami X), które w dużych dawkach wpływa negatywnie na organizm człowieka.

Skutki uboczne takiego promieniowania to m.in.:

• uszkodzenie DNA,
• problemy z płodnością,
• anemia i osłabienie układu odpornościowego,
• uszkodzenie szpiku kostnego.

Wykonując obrazowanie RTG, wykorzystuje się bardzo niskie i bezpieczne dla człowieka dawki promieniowania.

Człowiek jest wystawiony na działanie promieni X w środowisku naturalnym przez promieniowanie kosmiczne czy urządzenia elektroniczne. Zdjęcie rentgenowskie zęba to około 10 µSv (siwertów), podczas gdy przeciętny Polak przyjmuje codziennie dawkę około 7 µSv, która nie wpływa negatywnie na jego zdrowie.

Względnymi przeciwskazaniami do wykonania badania RTG są ciąża i młody wiek badanego. 

Przebieg badania RTG

Przed badaniem pacjent potwierdza zgodę na jego wykonanie, a kobieta w wieku rozrodczym ‒ że nie jest w ciąży.

Do prześwietlenia za pomocą aparatu rentgenowskiego pacjent powinien zdjąć fragmenty odzieży z metalowymi elementami oraz biżuterię (zegarki, łańcuszki, pierścionki, kolczyki itp.).

W stanach nagłych badania wykonuje się bez przygotowania, a w badaniach planowych zaleca się odpowiednie przygotowanie, np. do badania radiologicznego odcinka lędźwiowego kręgosłupa, badany może zostać poproszony o zastosowanie lekkostrawnej diety.

Badanie układu moczowego wymaga natomiast dożylnego podania pacjentowi środka cieniującego (tzw. kontrastu).

Wykonanie badania RTG wymaga zazwyczaj odpowiedniego ustawienia oraz zastosowania odpowiednich warunków ekspozycji. Podczas badania, np. klatki piersiowej i jamy brzusznej, radiolog może nakazać pacjentowi bezruch i krótkotrwałe wstrzymanie oddechu.

Części ciała badanego, które nie mają być objęte działaniem promieniowania, są osłaniane fartuchem ochronnym. Cała procedura trwa od kilkudziesięciu sekund do kilku minut.

Po badaniu RTG

Wyniki badania RTG zazwyczaj można odebrać już po kilkunastu minutach od jego przeprowadzenia. Opisem badania zajmuje się specjalista radiolog. Jeśli prześwietlenie jest wykonywane z tzw. środkiem cieniującym, pacjent jest dodatkowo poddawany obserwacji przez około 30 minut od zakończenia badania. Obserwacja ma na celu wykluczenie ewentualnych negatywnych reakcji, które mogłyby wystąpić po podaniu kontrastu.

Zdjęcie rentgenowskie, które pacjent otrzymuje po badaniu, to dwuwymiarowy obraz danego organu, uzyskany za pomocą promieniowania. To właśnie dzięki temu zdjęciu lekarz jest w stanie postawić diagnozę i wdrożyć właściwe leczenie.

Dowiedz się więcej:

"Jakie badania profilaktyczne dla kobiet?"