Badania markerów nowotworowych

Markery nowotworowe w diagnostyce raka

Skuteczność leczenia choroby nowotworowej najczęściej zależy od tego, w jakim stadium zostanie ona zdiagnozowana. Wczesne jej wykrycie znacznie zwiększa szanse na wdrożenie odpowiedniej terapii i powrót pacjenta do zdrowia. Pomocne w rozpoznaniu choroby, na początkowym etapie, mogą być markery nowotworowe. Są to różne substancje, takie jak: antygeny, białka czy hormony, wydzielane przez komórki nowotworowe lub zdrowe komórki w odpowiedzi na toczący się proces nowotworowy. U osób zdrowych, w badaniach laboratoryjnych, nie stwierdza się obecności określonych markerów nowotworowych lub ich stężenie jest na bardzo poziomie, mieszczącym się w zakresie wartości referencyjnych. Substancje te najczęściej oznacza się na podstawie próbki krwi, chociaż warto wiedzieć, że mogą one znajdować się też m.in. w moczu, płynie mózgowo-rdzeniowym, ślinie, a także we  fragmentach tkanek.

Kiedy należy wykonać badanie?

Obecnie nie ma uzasadnionych podstaw, aby badania wykonywać rutynowo. Lekarz może je zlecić w sytuacji, gdy zachodzi realne ryzyko rozwoju choroby nowotworowej, np.  u pacjenta  pojawiają się objawy, mogące świadczyć o toczącym się procesie chorobowym lub stwierdzone zostają nieprawidłowości w badaniach profilaktycznych. W takich przypadkach, oznaczenie stężenia określonego markera może być pomocne w postawieniu trafnej diagnozy. Substancje te wykorzystywane są również do oceny stanu zdrowia pacjenta, który już zmagał się z rakiem. Wówczas dzięki nim można monitorować przebieg choroby, ocenić skuteczność leczenia, a także wykrywać ewentualną wznowę nowotworową. Ponadto, mogą być one przydatne osobom, które są predysponowane genetycznie do zachorowania na określony nowotwór.