Witamina D – objawy oraz skutki niedoboru i nadmiaru witaminy D

Witaminy są związkami organicznymi, które w niewielkich ilościach są niezbędne do prawidłowego przebiegu procesów biochemicznych. Wiele z nich jest składnikiem koenzymów (koenzym to niebiałkowy składnik białek). Witaminy dzielone są na dwie grupy: witaminy rozpuszczalne w tłuszczach i nierozpuszczalne w tłuszczach.


Spis treści:

1. Co to jest witamina D?
2. Witamina D nadmiar
3. Witamina D objawy nadmiaru
4. Witamina D skutki nadmiaru
5. Witamina D niedobór
6. Witamina D objawy niedoboru
7. Witamina D skutki niedoboru
8. Jak uzupełniać witaminę D w naszym organizmie?
9. Witamina D dla kobiet w ciąży
10. Witamina D dla noworodków

Co to jest witamina D?

Witamina D należy do tych, które są rozpuszczalne w tłuszczach. Witamina D pełni w organizmie bardzo istotną role, m.in.: pobudza wchłanianie wapnia i fosforu, dzięki czemu ma ogromny wpływ na prawidłowe kształtowanie się kości u dzieci i niemowląt, oraz na ich odpowiednią gęstość. Witamina D może zapobiegać nadciśnieniu, chorobom serca, alergii, anemii oraz cukrzycy. Bardzo ważne jest by organizm został zaopatrzony w odpowiednią dawkę witaminy D, ponieważ zarówno nadmiar jak i niedobór mają negatywny wpływ na zdrowie człowieka.

Witamina D nadmiar

Przedawkowanie witaminy D nie jest częstym zjawiskiem i nie zachodzi przy stosowaniu zwykłej diety czy też ekspozycji na promieniowanie ultrafioletowe. Nadmiar witaminy D wytworzonej pod wpływem promieniowania słonecznego magazynowana jest w organizmie w tkance tłuszczowej. Do krwioobiegu uwalniana jest przez około dwa miesiące, jest to bardzo istotne w szczególności w okresie zimowym.

Do przedawkowania witaminy D, może dojść podczas stosowania preparatów doustnych w momencie, gdy dostarczymy organizmowi dawkę cztery razy większą od dawki zalecanej. Przedawkowanie witaminy D jest niebezpieczne, ponieważ prowadzi do zatrucia organizmu. Nadmiar witaminy D prowadzi do utlenienia lipidów błon komórkowych, które zawierają kwasy tłuszczowe nienasycone i powstaniu szkodliwych nadtlenków w ludzkim organizmie. Nadmiar sprzyja odkładaniu się wapnia w tkankach m.in.: w tętnicach, nerkach oraz sercu. W konsekwencji dochodzi do zaburzenia pracy serca, a także ośrodkowego układu nerwowego.

Przedawkowanie witaminy D jest również niebezpieczne dla kobiet w ciąży, ponieważ może doprowadzić do deformacji płodu, a także chorób kości u noworodka. Bardzo ważne jest zatem stosowanie się do zaleceń lekarza dotyczących dawkowania witaminy D.

Witamina D objawy nadmiaru

Objawy nadmiaru witaminy D w organizmie:

• nudności i wymioty;
• ból brzucha;
• złe samopoczucie;
• brak apetytu;
• zaparcia;
• osłabienie;
• otępienie;
• nadmierne pragnienie;
• wzmożone oddawanie moczu;
• bóle głowy;
• bóle oczu;
• świąd skóry;
• pocenie się
• zaburzenia pracy mózgu;
• powiększona śledziona;
• powiększona wątroba;
• nadpobudliwość;
• drgawki;

Witamina D skutki nadmiaru

Do najczęściej występujących skutków nadmiaru witaminy D w organizmie ludzkim należy:

• zaburzenia pracy serca;
• kamica nerek;
• kamica pęcherzyka żółciowego;
• gromadzenie się wapnia w tętnicach
• deformacja płodu u kobiet w ciąży;
• choroby układu kostnego u noworodków;

Witamina D niedobór

Istnieje bardzo wiele pozycji naukowych, które wskazują, że niedobór witaminy D ma wpływ na wiele problemów zdrowotnych. Witamina D ma ogromny wpływ na organizm człowieka, niezależnie od wieku.  Niedobór tej witaminy jest bardzo powszechny w krajach leżących na północy, związane jest to ze zbyt małym kątem padania promieni słonecznych, co uniemożliwia produkcję cholekalcyferolu w skórze. Badania epidemiologiczne pokazują, że stężenie witaminy D nie jest wystarczające u większości osób dorosłych. Stężenie witaminy D oraz jej metabolitów można oznaczyć z surowicy krwi. O wskazaniach do badania decyduje lekarz, który na podstawie zgłaszanych przez pacjenta objawów i wyników innych badań, w tym badania na wizycie, może zalecić wykonanie tego badania.

Witamina D objawy niedoboru

Objawy niedoboru witaminy D:

• bóle kości;
• bóle mięśni;
• szybkie przemęczanie się;
• bezsenność;
• biegunka;
• choroby przyzębia;
• problemy z apetytem;
• nadciśnienie;
• ogólne osłabienie;
• nadwaga;
• wrażenie „bólu skóry”;
• spadek odporności;

Objawy niedoboru witaminy D u niemowląt i małych dzieci:

• powolne zrastanie ciemiączka;
• krzywica żeber;
• krzywica kości;
• płaska główka;
• guzy czołowe;
• powolny wzrost;
• możliwe zaparcia;

Witamina D skutki niedoboru

Skutki niedoboru witaminy D u dorosłych:

• złamania;
• skrzywienia i zwyrodnienia układu kostnego;
• zniekształcenie sylwetki;
• problemy w funkcjonowaniu układu nerwowego;
• stany zapalne skóry;
• obniżenie odporności;
• pogorszenie słuchu;
• wypadanie zębów;
• choroby autoimmunologiczne (reumatoidalne zapalenie stawów, stwardnienie rozsiane);
• nowotwór piersi, prostaty, jelita grubego;
• przyspieszony proces starzenia;
• osteoporozę;
• osteomalację (rozmiękanie kości);

Jak uzupełniać witaminę D w naszym organizmie?

Aby zadbać o właściwy poziom witaminy D w organizmie należy pamiętać o:

• codziennej ekspozycji na słońce (15-20 minut między godziną 10 a 15), ważne by podczas ekspozycji (spaceru, wypoczynku na świeżym powietrzu itp.) możliwie duża powierzchnia skóry była odsłonięta. Należy zachować umiar i nie dopuścić do poparzenia czy udaru;
• odpowiednim odżywianiu (źródłem witaminy D są: ryby morskie (najlepiej gotowane lub pieczone), jajka, produkty mleczne, wątróbka, oleje roślinne, sery pleśniowe i dojrzewające);
• równowadze psychicznej (badania dowodzą, że witamina D ma wpływ na ludzką psychikę, chroni człowieka przed depresją, chorobą Alzheimera oraz otępieniem);
• uprawianiu sportu;
• suplementacji witaminy D w dawkach i okresie zleconym przez lekarza.

Witamina D dla kobiet w ciąży

Kobiety w ciąży przyjmują kwas foliowy, ale bardzo często nie jest to jedyny suplement po który sięgają w tym okresie. Lekarze bardzo często proszą pacjentki o stosowanie witaminy D, ponieważ ma ona duże znaczenie dla prawidłowego rozwoju dziecka. Dotyczy to również kobiet, które zaczynają swoje starania o dziecko.

Niedobór witaminy D u kobiet w ciąży jest bardzo powszechny, związane jest to głownie z:

• zmniejszoną ekspozycją na słońce i związana z nią niska synteza skórna;
• niedostateczne stężenie witaminy D w diecie oraz suplementach żywieniowych;

Zalecana dawka dla osób dorosłych (400 j.m/dobę) dla kobiet ciężarnych jest niewystarczająca. Uważa się, że ciężarne od drugiego trymestru ciąży wymagają większego stężenia tej witaminy (800-1000 j.m/dobę) w przypadku niedostatecznej ekspozycji na światło słoneczne (od października do maja). Stosowanie kremów przeciwsłonecznych z filtrem może utrudniać syntezę witaminy D.

Witamina D dla noworodków

Witamina D dla noworodków i niemowlaków jest niezbędna do prawidłowego rozwoju dziecka. Organizm, bez jej udziału nie przyswaja wapnia, które jest wydalane wraz z moczem. U małych dzieci może to wiązać się z problemami zdrowotnymi w postaci np. krzywicy. Zbyt niskie stężenie witaminy D może spowodować, że zęby mleczne będą się wyrzynały już z próchnicą. Witamina D ma bardzo korzystny wpływ na system nerwowy, słuch, skórę oraz podnosi odporność organizmu. Każde dziecko powinno dostawać witaminę D, ponieważ badania wykazały, że dzieci mają jej zdecydowanie za mało.

Dawkowanie witaminy D dla noworodków:

• Niemowlęta karmione piersią: 400 lU/dobę
• Niemowlęta karmione mlekiem modyfikowanym: 400 lU/dobę

Warto jednak skonsultować dawki witaminy D ze swoim lekarzem, ponieważ nadmiar witaminy D może mieć również negatywny wpływ na organizm dziecka.

Dowiedz się więcej:

"Rola oznaczania witaminy D w praktyce klinicznej"
https://journals.viamedica.pl/choroby_serca_i_naczyn/article/view/12035/9913

"Trendy w spożyciu wapnia i witaminy D w dietach młodzieży szkolnej"
http://www.phie.pl/pdf/phe-2010/phe-2010-4-544.pdf

" Witamina D-nowe spojrzenie w medycynie i reumatologii"
http://www.phmd.pl/api/files/view/29514.pdf