Kreatynina w surowicy

Kreatynina powstaje w trakcie przemian metabolicznych w mięśniach szkieletowych człowieka. Jest produktem rozpadu kreatyny, która wykorzystywana jest w mięśniach jako nośnik energii. Kreatynina jest wydalana z organizmu razem z moczem.

Spis treści:

1. Badanie kreatyniny - w jaki sposób się je przeprowadza?
2. Przyjęte normy kreatyniny
3. Wynik kreatyniny nieprawidłowy – o czym świadczy?

Badanie kreatyniny - w jaki sposób się je przeprowadza?

Kreatyna, występująca w mięśniach, jest nośnikiem energii. Podczas aktywności fizycznej ulega rozpadowi, którego produktem ubocznym jest właśnie kreatynina. Jeżeli pacjent w dniu poprzedzającym badanie nie zrezygnuje z intensywnych ćwiczeń, wyniki mogą wyjść nieprawidłowo.

Ponadto przed pobraniem krwi pacjent powinien być na czczo, czyli powstrzymać się od jedzenia co najmniej 8 godzin przed planowanym badaniem, a niektóre laboratoria zalecają nawet dłuższą, bo 12-godzinną przerwę. Tuż przed badaniem dozwolone jest wypicie niewielkiej ilości wody. Zaleca się także, aby dzień przed badaniem nie spożywać bardzo obfitych i tłustych posiłków. Należy również zrezygnować z alkoholu.

Ze względu na fakt, że kreatynina wydalana jest z organizmu człowieka wraz z moczem, możliwe jest zbadanie jej stężenia również na podstawie analizy próbki moczu, jednak ten rodzaj badania jest powszechny, gdyż wymaga zebrania całej dobowej próbki moczu.

Przyjęte normy kreatyniny

To, że wyniki badania kreatyniny należy skonsultować z lekarzem prowadzącym jest oczywiste. Przyjęte i ustalone wartości referencyjne nie uwzględniają bowiem indywidualnej sytuacji zdrowotnej danego pacjenta oraz jego historii chorobowej. Wyniki należy zawsze pokazać lekarzowi prowadzącemu.

Należy zaznaczyć, że inne normy kreatyniny w surowicy przyjęte zostały dla kobiet, inne dla mężczyzn, a jeszcze inne dla dzieci przed ukończeniem przez nie piątego roku życia. Przyjmuje się, że normy te wynoszą odpowiednio 62–106 µmol/l u mężczyzn, 44–80 µmol/l u kobiet oraz 21–36 µmol/l u dzieci przed piątym rokiem życia. Średnio przyjmuje się dla osób dorosłych wartości w zakresie: 53–115 µmol/l (0,6–1,3 mg/dl).

Wartości referencyjne mogą się różnić w zależności od laboratorium, z powodu np. rodzaju aparatury lub użytej metody.

Sprawdź swoje normy kreatyniny - wykonaj badanie kreatyniny.

Wynik kreatyniny nieprawidłowy – o czym świadczy?

Odchylenia od normy kreatyniny dotyczą przekroczenia zarówno dolnej, jak i górnej granicy wartości referencyjnych. Jeżeli stężenie kreatyniny w surowicy krwi jest zbyt niskie, może to świadczyć o tym, że u pacjenta występują zaburzenia związane z zanikiem mięśni lub zbyt niską masą mięśniową.

Często wynik kreatyniny niższy odnotowywany jest również u pacjentów z niedożywieniem. Zaburzenia związane z niższym niż przyjęto stężeniem kreatyniny obserwowane są również u kobiet w ciąży oraz u pacjentów, którzy stosują sterydowe leki przeciwzapalne lub leki moczopędne.

Niebezpieczną dla życia i zdrowia sytuacją jest przekroczenie górnej granicy przyjętej normy kreatyniny. Stan taki sugerować może z dużym prawdopodobieństwem, że pacjent cierpi zaburzenia związane ze złym funkcjonowaniem nerek.

W szczególności podwyższona kreatynina sugeruje: 

• ostrą niewydolność nerek, 
• przewlekłą chorobę nerek
•  kwasicę ketonową.