Oparzenia słoneczne: domowe sposoby łagodzenia i kiedy skonsultować się z lekarzem 

Zbyt długa ekspozycja na promieniowanie słoneczne oraz brak odpowiedniej ochrony skóry mogą doprowadzić do poważnych konsekwencji, jakimi są oparzenia słoneczne skóry. Jakie są objawy poparzenia słonecznego, kiedy należy udać się do lekarza, jak domowymi sposobami można pomóc poparzonej skórze? I najważniejsze – jak zapobiegać oparzeniom słonecznym? 

Jak uniknąć oparzeń słonecznych? 

Aby zapobiec poparzeniom słonecznym, należy w miarę możliwości ograniczyć ekspozycję na słońce, zwłaszcza między godziną 11 a 15 lub właściwie zabezpieczyć skórę używając kremów z filtrem. W sprzedaży dostępne są one w różnych wariantach, im wyższy filtr, tym mocniejsza ochrona. Wybierając odpowiedni wariant, należy dopasować moc ochrony do tzw. fenotypu skóry. Szczególną uwagę do stosowania kremów z wysokim filtrem powinny przywiązywać osoby z jasną karnacją, ponieważ są one szczególnie narażone na oparzenia słoneczne.

Należy pamiętać, że nie wystarczy jednorazowe nałożenie kremu lub żelu. Aplikację należy powtarzać mniej więcej co 2 godziny, a także po kąpieli. Dotyczy to także kremów wodoodpornych, które po kontakcie z wodą tracą na skuteczności. 

Bardzo ważne jest też stosowanie odpowiednich balsamów nawilżających i łagodzących bądź pianek na oparzenia słoneczne, zapobiegających przesuszeniu skóry po ekspozycji na słońce. 

Przeczytaj także: Opalać się czy nie?

Objawy oparzenia słonecznego 

Największym zagrożeniem dla skóry jest promieniowanie UVB, ponieważ to ono w największym stopniu jest odpowiedzialne za oparzenie słoneczne. Warto pamiętać, że niektórym osobom wystarczy zaledwie kilkanaście minut przebywania na słońcu, aby odczuwać konsekwencje braku należytej ochrony. 

Ze względu na intensywność i charakter występujących objawów rozróżnia się cztery (I–IV) stopnie oparzeń. W przypadku oparzeń słonecznych najczęściej mamy do czynienia ze stopniem I lub II. 

Oparzenie I stopnia

Oparzenia słoneczne I stopnia to najczęściej występujący wariant, w którym dochodzi do poparzenia wyłącznie wierzchniej warstwy skóry (naskórka). Pierwszym objawem oparzenia jest zaczerwienienie skóry. Powstały rumień najbardziej widoczny jest po 12.–24. godzinach. Skóra staje się też wyraźnie cieplejsza. Osoby, u których doszło do oparzenia I stopnia, skarżą się na bolesność i uczucie pieczenia skóry.

Objawy te ustępują zwykle w ciągu 72 godzin. Ostatnim etapem powrotu skóry do zdrowia jest złuszczanie się poparzonej warstwy, która może nawet odchodzić płatami. Zdarza się, że u osób z I stopniem oparzenia słonecznego pojawiają się symptomy ogólnoustrojowe:

• ból i zawroty głowy,
• osłabienie,
• dreszcze,
• gorączka. 

Oparzenie II stopnia

Oparzenia słoneczne II stopnia są poważniejsze, ponieważ uszkodzenia dotyczą nie tylko naskórka, lecz także skóry właściwej. Charakterystyczną cechą są pojawiające się bąble i pęcherze. Są one bardzo bolesne, a w ich wnętrzu znajduje się płyn surowiczy. Mogą one doprowadzić do częściowej martwicy naskórka. Nadżerki po pęcherzach goją się w ciągu kilku tygodni. W rozległych oparzeniach II stopnia mogą pojawić się objawy ogólne, a nawet wstrząs.  

Oparzenie III stopnia

Najcięższym wariantem jest oparzenie słoneczne III stopnia, w którym poza poparzeniem naskórka i skóry właściwej dochodzi również do uszkodzenia termicznego tkanki podskórnej i nerwów. Jest to bardzo groźne oparzenie i wymaga konsultacji z lekarzem. 

Jeśli oparzeniom towarzyszą:

• ból i zawroty głowy,
• nudności,
• dreszcze,
• wysoka temperatura,
• przyspieszone tętno,
• lub doszło do utraty świadomości,

należy niezwłocznie udać się do lekarza, ponieważ są to objawy udaru słonecznego, do którego może dojść przy oparzeniach. 

Domowe sposoby na łagodzenie oparzeń słonecznych 

Najważniejsze, aby w chwili, gdy czujesz, że skóra zaczyna piec lub jest wyraźnie zaczerwieniona, jak najszybciej zrezygnować z dalszej ekspozycji. Jeśli nie można schować się w cieniu, należy osłonić ją przed dalszym nagrzewaniem.  

Przy oparzeniach I stopnia skórę należy schładzać, ale początkowo letnią, a nie zimną wodą (zaleca się stopniowe oziębianie wody) i przyłożyć chłodnym okładem. Podstawą w złagodzeniu objawów oparzenia słonecznego jest stosowanie odpowiednich, łagodzących preparatów, np. kremów po opalaniu, z dodatkiem D-pantenolu lub alantoiny. Jeśli skóra zaczyna się złuszczać - nie należy jej nadmiernie odrywać, ponieważ pozostaną po niej mało estetyczne ślady.

Doskonale sprawdzą się tu balsamy nawilżające, które dodatkowo pomogą złagodzić uczucie swędzenia, towarzyszące łuszczącemu się naskórkowi. Nie można też zapominać o odpowiednim nawadnianiu organizmu, a jeśli występuje gorączka lub ból głowy, należy sięgnąć po środki przeciwgorączkowe. Należy również w najbliższym czasie powstrzymać się od dalszej ekspozycji na słońce.

Oparzenia II stopnia należy uważnie obserwować, schładzać i zabezpieczyć środkami na oparzenie. Nigdy nie przekuwać pojawiających się bąbli z płynem surowiczym, ponieważ takie postępowanie opóźnia proces gojenia ran. Może też doprowadzić do rozwoju zakażenia, w konsekwencji czego rozwija się stan zapalny, wymagający specjalnego leczenia. Aby złagodzić ból, należy delikatnie schłodzić oparzoną skórę letnią wodą, co pozwoli przerwać dalszą degradację tkanek.

Wśród domowych sposobów na oparzenia słoneczne najlepiej sprawdzi się tu specjalna pianka z D-pantenolem lub alantoiną. Nie można natomiast skóry natłuszczać, ponieważ olejki mogą znacznie opóźnić oddawanie ciepła przez skórę. Przez kolejne dni unikać przebywania na słońcu. W przypadku dużej powierzchni skóry objętej oparzeniem lub powstania ran należy skonsultować się z lekarzem. 

Kiedy należy udać się do lekarza z oparzeniem słonecznym? 

Oparzenia I stopnia zwykle nie wymagają konsultacji medycznej. W przypadku poparzeń stopnia II należy dokładnie obserwować stan chorego. Konsultacji ze specjalistą wymagają osoby, u których pojawiły się dodatkowe objawy, takie jak:

• ból głowy,
• wymioty,
• wysoka gorączka. 

Bezwzględnej i natychmiastowej pomocy lekarskiej wymagają osoby z III stopniem poparzenia słonecznego.