Prolaktyna - PRL

Prolaktyna – co to za hormon?

Prolaktyna (PRL) to hormon produkowany głównie przez przysadkę mózgową. Odpowiada za wiele istotnych funkcji biologicznych w organizmie kobiet i mężczyzn. Choć najczęściej kojarzona jest z laktacją, prolaktyna wpływa również na układ hormonalny, płodność, a także na zdrowie psychiczne i odporność.

Za co odpowiada prolaktyna?

Prolaktyna reguluje m.in.:

• produkcję mleka po porodzie,
• cykl menstruacyjny i poziom estrogenów u kobiet,
• poziom testosteronu i funkcje seksualne u mężczyzn,
• odpowiedź organizmu na stres,
• pracę układu odpornościowego.

Badanie prolaktyny – kiedy badać i jak się przygotować?

Badanie prolaktyny wykonuje się z krwi, najlepiej rano - na czczo, między godziną 7:00 a 10:00, po minimum 2 godzinach od przebudzenia. Przed badaniem należy unikać stresu i intensywnego wysiłku fizycznego.

Badanie prolaktyny – w którym dniu cyklu wykonać?

Badanie prolaktyny u kobiet najlepiej przeprowadzić między 2. a 5. dniem cyklu miesiączkowego. Pozwoli to uzyskać najbardziej miarodajne wyniki.

Jakie są wskazania do badania prolaktyny?

Badanie prolaktyny warto wykonać, gdy występują:

• zaburzenia cyklu miesiączkowego lub brak miesiączki,
• problemy z zajściem w ciążę,
• mlekotok (wydzielina z piersi poza okresem karmienia) lub brak laktacji po porodzie,
• bóle głowy i zaburzenia widzenia,
• spadek libido, problemy z erekcją (prolaktyna u mężczyzn),
• ginekomastia.

Jakie są normy prolaktyny i jak interpretować wyniki?

Normy prolaktyny:

Normy prolaktyny mogą się różnić w zależności od laboratorium, w którym wykonywane jest badanie. Zawsze należy brać pod uwagę wartości referencyjne podane obok wyników. Wartości te mogą być ustalane na podstawie używanego sprzętu, metod analizy oraz stosowanych odczynników.

Niska prolaktyna – objawy i przyczyny

Niski poziom prolaktyny (hipoprolaktynemia), występuje stosunkowo rzadko. Stan ten może wskazywać na zaburzenia pracy przysadki mózgowej, takie jak urazy, guzy lub choroby, które prowadzą do obniżenia produkcji prolaktyny. Objawy niskiej prolaktyny są szczególnie wyraźne u kobiet w wieku rozrodczym i mogą obejmować:

• brak laktacji po porodzie,
• zaburzenia cyklu menstruacyjnego,
• zmęczenie,
• niska płodność,
• przyrost masy ciała.

U mężczyzn niska prolaktyna może prowadzić do obniżenia libido oraz problemów z płodnością.

Wysoka prolaktyna (hiperprolaktynemia) – objawy i możliwe przyczyny

Podwyższony poziom prolaktyny może być efektem:

• ciąży i karmienia piersią,
• niedoczynności tarczycy,
• guzów przysadki (np. prolactinoma),
• stresu,
• stosowania leków (psychotropowych, przeciwwymiotnych, hormonalnych).

Objawy u kobiet:

• zaburzenia miesiączkowania - nieregularne cykle, zbyt długie lub zbyt krótkie miesiączki, a także całkowity ich brak,
• wydzielanie mleka z piersi u kobiet, które nie są w ciąży ani nie karmią,
• ból i tkliwość piersi,
• spadek libido,
• problemy z zajściem w ciążę, związane z zaburzeniami owulacji.

Objawy u mężczyzn:

• zaburzenia erekcji,
• powiększenie gruczołów piersiowych (ginekomastia),
• spadek masy mięśniowej,
• obniżenie libido.